Czym jest instytucja zwolnienia z obowiązku uiszczania składek?

Jest to instytucja wprowadzona przepisami ustawy z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, dzięki której w okresie od 1 marca do 31 maja 2020 roku, uprawnione podmioty, po złożeniu stosownego wniosku, zwolnione będą z obowiązku uiszczania składek na ubezpieczenia społeczne, a także ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz Fundusz Emerytur Pomostowych.

Jakie podmioty są uprawnione do skorzystania z tej instytucji? 

Do ubiegania się o zwolnienie od obowiązku uiszczania składek uprawnione są osoby, prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą co najmniej od dnia 1 lutego 2020 roku i opłacające składki na własne ubezpieczenie oraz osoby z nimi współpracujące. Zwolnienie obejmie też płatników składek zgłaszających (na dzień 29 lutego 2020 roku) do ubezpieczeń społecznych mniej niż 10 ubezpieczonych. 

• Warto przy tym dodać, że przepisy nowo uchwalonej przez Sejm ustawy z dnia 9 kwietnia 2020 roku o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 poszerzają krąg osób uprawnionych do zwolnienia ze składek o przedsiębiorców zatrudniających do 49 pracowników oraz spółdzielnie socjalne (bez ograniczeń liczbowych w zatrudnieniu). Zastrzec przy tym należy, że jeżeli np. przedsiębiorca zatrudnia 40 pracowników (mieszcząc się tym samym w osobowym limicie pracowników małego przedsiębiorcy), to zwolnienie z obowiązku uiszczania składki dotyczyć będzie jedynie 9 pracowników.

Jakie warunki należy spełniać, aby skorzystać ze zwolnienia?

Warunkiem udzielenia przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych pomocy, w przypadku osób opłacających składki za siebie (tzw. samozatrudnionych) jest, aby przychód z prowadzenia firmy uzyskany w pierwszym miesiącu, za który jest składany wniosek o zwolnienie ze składek, nie przekroczył kwoty 15.681 zł – tj. 300% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia brutto z poprzedniego kwartału ogłoszonego przez Główny Urząd Statystyczny na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z FUS, obowiązującego na dzień złożenia wniosku. 

Poza tym, jak już wcześniej wspomniano, rozpoczęcie działalności musi nastąpić przed 1 lutego 2020 roku, zaś przychód w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku musi spaść o co najmniej 15 proc. w stosunku do miesiąca poprzedniego. Co ważne, warunkiem udzielenia pomocy nie jest konieczność zawieszenia działalności gospodarczej! 

Istotnym jest przy tym, że z uwagi na fakt, iż zwolnienie ze składek, o którym mowa w przepisach ustawy stanowi bowiem pomoc publiczną, skorzystać będą mogli z niego wyłącznie ci przedsiębiorcy, którzy na dzień 31 grudnia 2019 roku nie zalegali z opłacaniem należności z tytułu składek za okres dłuższy niż 12 miesięcy. Jak podkreślił Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przedsiębiorca, który na 31 grudnia 2019 roku miał takie zadłużenie, ale zawarł z ZUS do tego dnia umowę o rozłożenie tych należności na raty i ją realizuje, będzie mógł skorzystać ze zwolnienia.

Jakie dane należy podać we wniosku o zwolnienie? 

Aby ubiegać się o zwolnienie z obowiązku uiszczania składek należy złożyć stosowny wniosek (tzw. wniosek RDZ), który dostępny jest na stronie internetowej organu rentowego, pod adresem https://www.zus.pl/. Trzeba mieć na względzie, że wniosek należy złożyć w nieprzekraczalnym terminie do dnia 30 czerwca 2020 roku. Oprócz danych osobowych płatnika, we wniosku trzeba wskazać:

• konkretnie rodzaj oczekiwanej pomocy, 
• wysokość osiągniętego przychodu w pierwszym miesiącu, za który jest składany wniosek (oświadczając tym samym, że nie został przekroczony limit przychodu z działalności), 
• klasę działalności – tzw. kod PKD,
• informacje dotyczące sytuacji ekonomicznej,
• oświadczenie czy przedsiębiorca korzystał już z innej pomocy rekompensującej negatywne konsekwencje ekonomiczne z powodu COVID-19 (a jeżeli tak to wskazać wartość pomocy w złotych, datę jej otrzymania, rodzaj i formę otrzymanej pomocy (np. dotacja, gwarancja) oraz nazwę podmiotu udzielającego pomocy), 
• datę i podpis. 

Do wniosku należy dołączyć dokumenty rozliczeniowe za okres marzec – maj 2020 roku, chyba że zgodnie z przepisami szczególnymi przedsiębiorca jest zwolniony z ich składania.

W jaki sposób złożyć wniosek?

Wniosek można złożyć drogę elektroniczną – poprzez platformę PUE ZUS lub gov.pl, za pośrednictwem poczty lub osobiście we właściwej placówce ZUS, wrzucając  go do skrzynki na dokumenty oznakowanej napisem „Tarcza antykryzysowa”. Należy podkreślić, że wnioski przesłane za pośrednictwem maila nie będą przez ZUS rozpoznawane! 

Jaki jest tryb rozpoznania wniosku?

Wniosek o zwolnienie z obowiązku opłacania składek rozpoznaje Zakład Ubezpieczeń Społecznych w terminie 30 dni od dnia przesłania przez płatnika deklaracji rozliczeniowej lub imiennych raportów miesięcznych, za ostatni miesiąc wskazany we wniosku o zwolnienie. Organ ten informuje również przedsiębiorcę o sposobie załatwienia sprawy – tj. o zwolnieniu lub odmowie zwolnienia.

Czy od negatywnej decyzji organu przysługuje prawo odwołania?

W przypadku wydania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych decyzji odmawiającej zwolnienia z opłacania składek, wnioskodawcy przysługuje prawo do quasi – odwołania w postaci wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy kierowanego do Prezesa Zakładu w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji. 

Jeżeli znajdujesz się w trudnej sytuacji, masz wątpliwości czy spełniasz wymogi uprawniające do skorzystania z instytucji zwolnienia z obowiązku uiszczania składek, masz trudności z wypełnieniem wniosku, bądź otrzymałeś decyzję odmowną, zachęcamy do kontaktu z Kancelarią.