Umowy mogą zawierać treści, które nie powinny się w nich znaleźć – z uwagi na wprowadzenie w błąd, ryzyko, działania mogące zaszkodzić odbiorcy usługi czy produktu. Takie treści to klauzule abuzywne, czyli postanowienia niedozwolone.

Konsumenci wielokrotnie mogą być postawieni w sytuacji otrzymania umowy bez możliwości negocjacji jej warunków. Dochodzi zatem do sytuacji, gdy albo przyjmują rozwiązania narzucone przez stronę, albo nie będą mogli skorzystać z usługi lub zakupu danego produktu. Warto wiedzieć, że w przypadku umowy przedsiębiorca nie może dokonać dowolnych zapisów – na przykład takich, które mogłyby narazić konsumenta na duże straty. Umowa powinna być skonstruowana przede wszystkim w taki sposób, by nie wprowadzała w błąd.

Czego nie może zawierać umowa

Umowa pomiędzy przedsiębiorcą a konsumentem nie powinna zawierać postanowień wyłączających odpowiedzialność tego pierwszego za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania; zapisu, wedle którego konsument nie może odstąpić od umowy pod groźbą rażąco wygórowanej kary lub w ogóle odebrana jest mu możliwości rezygnacji z umowy.

Jakie umowy mogą zawierać klauzule niedozwolone?

Zapisy niedozwolone mogą zawierać – choć oczywiście nie oznacza to, że zawierają – umowy z bankami, operatorami telefonicznymi, zakładami ubezpieczeń, deweloperami, biurami podróży etc. Konsument może znaleźć się w sytuacji, gdy przedsiębiorca, z którym zawierana jest umowa, narzuca klauzule, które nie będą korzystne dla konsumenta. 

Co oznacza klauzula abuzywna w przypadku frankowiczów?

Frankowicze, czyli osoby posiadające kredyt hipoteczny we frankach szwajcarskich, obecnie coraz częściej dochodzą swoich praw w sądzie. Dlaczego? Ponieważ klienci są zdania, że banki oferujące indeksowany, bądź denominowany kredyt hipoteczny, przerzuciły na nich całkowicie ryzyko finansowe, związane z wahaniami kursów walut, a dodatkowo – co istotne – w czasie przedstawiania warunków kredytu hipotecznego bank w sposób niedostateczny, a zarazem nierzetelny, zaprezentował kwestie dotyczące przeliczenia kredytu w kontekście spłaty długoletniego zobowiązania.

Klauzule abuzywne – gdzie szukać pomocy?

Trzeba pamiętać, że konsument powinien zadbać o swoje prawa. Jeśli został wprowadzony w błąd, wykorzystano jego brak czujności, narażono na straty – powinien dochodzić swoich praw. Według przepisów Kodeksu cywilnego postanowienia, które nie zostały uzgodnione indywidualnie, nie wiążą konsumenta w przypadku, gdy jego prawa i obowiązki nie zostały uszanowane i rażąco naruszają jego interesy. Jeśli doszło do takiej sytuacji, konsument powinien zwrócić się do sądu powszechnego (rejonowego lub okręgowego) o uznanie umowy za niewiążącą. Dojdzie wtedy do tzw. kontroli incydentalnej postanowień wzorców umowy. 

Konsument ma także prawo zawiadomić Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wskazując na podejrzenie stosowania przez przedsiębiorcę niedozwolonego postanowienia wzorca umowy.

Kancelaria adwokacka i zespół ekspertów dokładnie przeanalizuje umowę pod kątem klauzuli niedozwolonych, zaplanuje dalszy plan działań związanych z ochroną konsumenta przed niedozwolonymi zapisami i wskaże kierunek postępowania z przedsiębiorcą.